ChatGPT heeft het grote publiek laten inzien dat computers al aardig in staat zijn om te leren. Maar dat wisten we al zeker 20 jaar: dat het kan en dat er ook een keer een toepassing zou komen waardoor iedereen ineens wakker wordt. Achter de schermen bij de grote techbedrijven wordt hier ook al zeker een jaar of 20 gebruik van gemaakt. De Alta Vista-zoekmachine – ik gebruikte deze zo ongeveer van 1995 tot 2001 – was een van de eerste publiekelijk toegankelijke zoekmachines die in staat was om ‘slim’ te zoeken op basis van algoritmen.
Een grote doorbraak
Net als ChatGPT nu, was Alta Vista destijds een doorbraak. Het grote publiek kreeg door wat het betekent als je geen Winkeler Prins-encyclopedie van 26 delen meer in de kast nodig hebt om anderen te vertellen hoe het zit. Wat een ruimte bespaarde dat in huis. Ook werd duidelijk dat kennis niet voorbehouden was aan mensen die gestudeerd hadden of een ‘Winkeler Prins’ konden betalen. Maar, het belangrijkste was dat, net als bij ChatGPT, ineens een grote groep mensen ziet wat het effect is van de technologie.
Razendsnelle kennisdeling
Het grappige is dat leerlingen dit in veel gevallen al veel eerder dan hun leraren zagen. Zij hadden geen ‘docent’ of ‘Winkeler Prins’ nodig om hun te vertellen wat je allemaal kan met ChatGPT. Leerlingen delen dit soort kennis razendsnel op platformen. Wat ook helpt is een interface die meehelpt om te begrijpen wat het is en wat het doet. Zo’n voortschrijdende tekst die jou doet vermoeden dat er iets of iemand voor je aan het werk is een stuk tekst te construeren die er nog niet was. Daardoor wordt de functie van en het begrip over de chatbot nog verder versterkt.
Terug naar pen en papier?
De chatbot wordt beter. En er zullen er gauw meer komen. Studenten vinden snel nog betere manieren om teksten te maken. Er komt chatbotplagiaat-herkenningssoftware. Dus er zal eerst een ‘wedloop’ ontstaan. Maar dat is natuurlijk geen oplossing voor een probleem dat we nog niet helder hebben. Wel een typische Pavlov-reactie. Het zou natuurlijk ook niet verbazen dat de chatbots zelf met een soort van plagiaat-oplossing komen. Of dat we studenten via een bodyscan in een ruimte moeten laten opdraven waarin geprepareerde devices staan waar niets anders mee gedaan kan worden dan een toetsje maken of een essay schrijven? Of is pen en papier misschien de oplossing?
Repressie lost niks op
Het blijven lapmiddelen. Want wat is nou eigenlijk het probleem? Het probleem kan toch niet zijn dat studenten slimmer worden? Of dat er technologische vooruitgang wordt geboekt die op zich redelijk onschuldig is? Of is het probleem dat het toetssysteem waarmee wij proberen de werkelijkheid te bevatten niet is opgewassen tegen de werkelijkheid? Of moeten we onder ogen zien dat dit de realiteit is? En dat we de elementen die ons onderwijs waardevol maken verder moeten versterken? Een vakvrouw die een student leert hoe je een handeling uitvoert. Of coacht. Of erbij staat en feedback geeft. En dat we kunstmatige intelligentie en chatbots prima kunnen gebruiken om ons te helpen. Om ons bijvoorbeeld te helpen met de vraag “wat is goede feedback?”. Of kunnen we geschreven feedback ook door slimme technologie laten helpen deze te waarderen of te classificeren?
Gebruikmaken van voortschrijdende technologie
Bij Scorion zijn we druk met dat laatste bezig. Om te kijken naar hoe we de enorme hoeveelheid data die verzameld wordt, kunnen aanwenden ten gunste van het onderwijs. Samen met de universiteiten en hogescholen gaan we op zoek naar hoe we op deze wijze gebruik kunnen maken van de voortschrijdende technologie.